Eén online omgeving voor de toekomst van de openbare ruimte
Den Haag is trots op de manier waarop straten, pleinen, lanen en parken zijn ingericht en worden onderhouden. Willen we de openbare ruimte in Den Haag van goede kwaliteit houden? Dan is het belangrijk dat iedereen weet aan welke eisen de openbare ruimte moet voldoen en hoe we samen werken aan het duurzaam beter maken van Den Haag. Daarom het Handboek Openbare Ruimte (HOR).
Kwaliteit door samenhang
In het HOR vind je richtlijnen die voortkomen uit de ‘Kadernota Openbare Ruimte: Kwaliteit door samenhang – openbare ruimtebeleid tot 2030’. Een openbare ruimte die voldoet aan het HOR is een openbare ruimte die aansluit bij het gewenste gebruiksdoel en ambities van de gemeente. Denk aan het ontwikkelen van een verkeersveilige omgeving, het stimuleren van fietsverkeer, het bevorderen van een gezonde leefomgeving door het simuleren van ontmoetingen en spelen of het verbeteren van de toegankelijkheid. Tegelijkertijd moet de inrichting eenvoudig schoon te houden zijn en zo lang mogelijk meegaan. Dit vraagt om ‘beheerbewust ontwerpen’ en ‘ontwerpbewust beheren’.
De kwaliteitsstandaarden blijven het kader voor de gewenste inrichting, het gebruik en het beheer van de stad.
Ontwerp en beheer op elkaar afgestemd
Bij de (her)inrichting van de openbare ruimte is het zaak dat het ontwerp en beheer goed op elkaar zijn afgestemd, anders ontstaan plekken die moeilijk te beheren zijn of waarvan het beheer te hoge kosten met zich meebrengt. Daarom stimuleert het HOR ‘beheerbewust ontwerpen’ en ‘ontwerpbewust beheren’. Beheerbewust ontwerpen betekent dat het ontwerp van de openbare ruimte elementen bevat die eenvoudig en tegen te relatief lage kosten te beheren zijn. Ontwerpbewust beheren betekent dat het beheer van de openbare ruimte aansluit bij de ontwerpgedachte (en de gewenste kwaliteit dus behouden blijft). Het HOR biedt hiervoor handvatten en richt zich daarmee ook op de vijf belangrijkste maatschappelijke doelen.
Het ‘beheerbewust ontwerpen’ en ‘ontwerpbewust beheren’ zijn voorwaarden voor het langdurig in stand houden van de gewenste kwaliteit, uitstraling en functionaliteit van de openbare ruimte van vandaag én morgen.
Ambities in de openbare ruimte
- We streven naar een gezonde stad: een openbare ruimte die bijdraagt aan een gezonde leefomgeving voor mens, plant en dier.
- We zorgen dat Den Haag een veilige en weerbare stad is, nu en op langere termijn.
- We zorgen dat bestemmingen in Den Haag goed bereikbaar zijn; bovengronds passend bij het bereikbaarheidsprofiel met de fiets, het openbaar vervoer en de auto, ondergronds ruimte-efficiënt met aandacht voor de effecten op de bovengrondse openbare ruimte.
- De openbare ruimte in Den Haag draagt bij aan het economisch vestigingsklimaat.
- Den Haag stimuleert ontmoeting en verblijf, ook in de openbare ruimte en ook tussen diverse bewonersgroepen.
Residentiekwaliteit en hofstadkwaliteit als uitgangspunt
Residentiekwaliteit
Voor de woonwijken en bedrijventerreinen is een standaard voor inrichting en beheer
neergelegd, passend bij het gebruik en karakter van de groene woonstad aan zee.
Belangrijke materialen zijn de gebakken klinkers voor de 30-km-wegen en betontegels
(grijs of met natuursteensplit) voor de stoepen. Stoepen in winkelstraten in residentiekwaliteit
hebben een rode gebakken klinker.
Hofstadkwaliteit
In deze gebieden (binnenstad, kust, internationale zone) willen we als Den Haag door
middel van het gebruik van specifieke elementen en materialen en keuzes in beheer
een bijzondere uitstraling creëren waarbij de openbare ruimte expliciet uitnodigt
tot verblijf. De ingetogen kleuren en patronen van de gebakken klinkers zorgen voor
de rustige achtergrond waar de historische pleinen en panden kunnen schitteren.
Onderdeel van de ontwikkeling van het CID naar Central Innovation District (CID) is de
verdubbeling van de binnenstad. De lichtblauwe gebieden worden mogelijk op termijn
in Hofstadkwaliteit ingericht.
Inrichting openbare ruimte
De inrichting van de openbare ruimte gaat volgens de uitgangspunten eenvoud, harmonie en ruimte.
Eenvoud
De eenvoudige inrichting is terug te zien in materialen, situering en kleur. Maar ook in een bescheiden variatie aan inrichtingspatronen.
Harmonie
De vormgeving van straten, pleinen en groenvoorzieningen past bij de identiteit van de wijk of met het grotere stedelijk weefsel waarvan de openbare ruimte deel uitmaakt.
Ruimte
Bij de (her)inrichting van de openbare ruimte wordt kritisch gekeken naar de veelheid aan functies en objecten. Het goed inpassen van kabels, leidingen, afvalcontainers of parkeerplaatsen mag geen negatieve effecten hebben op de inrichting daarvan. Ook kunnen reclameobjecten alleen onder voorwaarden worden geplaatst.
Gebruik openbare ruimte
Diverse factoren - zoals het weer, binnenstedelijke verdichting, functiemenging en kleinere woningen - zorgen voor verhoging van de gebruiksdruk op de openbare ruimte. Om de openbare ruimte goed te kunnen gebruiken moet deze (1) multifunctioneel en flexibel en (2) voor iedereen toegankelijk zijn.
Multifunctioneel en flexibel
Multifunctionaliteit en flexibel gebruik van de openbare ruimte is uitgangspunt. Zo ontstaat een dicht netwerk van aantrekkelijke buitenruimtes. Dit geeft de stad een sociaal en aantrekkelijk karakter.
Toegankelijk
De openbare ruimte is goed toegankelijk en bereikbaar, ook voor mensen met een beperking. Ook sportterreinen, binnenterreinen van woonblokken, daken van gebouwen kunnen functioneren als openbare ruimte als ze (gedeeltelijk) toegankelijk zijn.
Ruimte creëren door op te ruimen
Objecten die geen waarde hebben voor de stad worden verwijderd. Per object wordt een verantwoordelijke aangewezen, zodat reparatie, aanpassing of verwijdering makkelijk kan worden uitgevoerd. Het aantal objecten met reclame-uitingen is flink teruggedrongen.
Onderhoud van de openbare ruimte
Om het gebruik van de openbare ruimte te ondersteunen is naast een goede inrichting ook goed beheer nodig.
Schoon, heel en veilig
De openbare ruimte heeft dagelijks onderhoud nodig. Dit betekent dat vuil van straat en uit groen wordt verwijderd, kapot straatmeubilair moet worden gerepareerd of vervangen, er voldoende verlichting is en illegaal gebruik van de openbare ruimte wordt tegengegaan. We treffen voorzieningen zoals afvalbakken om de openbare ruimte schoon te kunnen houden.
Toekomstgericht
Door meer gebruik te maken van technologie in de openbare ruimte kan het beheer in de toekomst slimmer plaatsvinden.