Toetsingsorganen - HOR in de praktijk

Het HOR is een instrument waarmee goed functionerende en goed te onderhouden openbare ruimte tot stand moet komen. Maar een instrument staat natuurlijk niet op zich; het moet actief worden gebruikt in de praktijk. Binnen de gemeente Den Haag zijn er vijf adviesorganen die er op toezien dat de openbare ruimte conform de richtlijnen van het Haagse HOR worden ontworpen en uitgevoerd

1. Adviescommissie Openbare Ruimte (ACOR)
2. Vooroverleg Over Verkeerszaken (VOV)
3. Beheerdertoets dienst Stadsbeheer
4. Beheerdertoets dienst Publiekszaken
5. Diensten- en Bedrijvenprocedure

Adviescommissie Openbare Ruimte (ACOR)

De Adviescommissie Openbare Ruimte (ACOR) adviseert over de kwaliteit van de buitenruimte en ziet er op toe dat de verschillende projecten conform het HOR zijn ontworpen. Elk plan voor (een deel van) de buitenruimte moet daarom tijdens de planfase worden aangemeld bij de ACOR. De ACOR brengt vervolgens een advies uit aan het college van B&W, formeel door tussenkomst van de algemeen directeur van de verantwoordelijke dienst. Het kan voorkomen dat een plan niet aan alle eisen van het handboek voldaan kan worden. De afwijkingen op het handboek kunnen aan de commissie voorgelegd worden en - indien goed gemotiveerd - goedkeuring krijgen.

De ACOR let vooral, maar niet uitsluitend, op de volgende aspecten:

1. Klopt het?

   De conceptuele helderheid van het voorstel. Is er sprake van een samenhangend idee over ruimtelijke kwaliteit, een ruimtelijk en kwalitatief logisch antwoord op de gestelde opgave?

2. Past het?

   De ruimtelijke samenhang met de omgeving. Harmonieert het voorstel met de bestaande situatie, bouwt het logisch voort op eerder uitgevoerde plannen? Werkt het: De functionele logica van het voorstel. Kan de nieuwe inrichting goed worden gebruikt en beleefd? Voldoet het voorstel aan de beleidskaders?

3. Houdt het stand en blijft het mooi?

   De technische en beheersmatige kwaliteit van het voorstel. Voldoet het voorstel aan richtlijnen van het HOR? De beherende partijen moeten akkoord zijn met het ontwerp.

De ACOR begeleidt projecten in de openbare ruimte die zich in de planfase van initiatief (optioneel), het schetsontwerp (SO), het voorlopig ontwerp (VO) en definitief ontwerp (DO) bevinden.
De ACOR komt iedere 2 weken bijeen. In de Handreiking ACOR is de werkwijze van de ACOR vastgelegd en staat beschreven hoe plannen kunnen worden ingediend.

Voor vragen of nadere informatie kunt u contact opnemen met de ACOR via acor@denhaag.nl

Vooroverleg Over Verkeerszaken (VOV)

Het Vooroverleg Over Verkeerszaken (VOV) is de Haagse ambtelijke adviescommissie verkeer. Het VOV toetst beoogde wijzigingen in de Haagse openbare ruimte op verkeersaspecten en adviseert de opdrachtgevers en initiatiefnemers over de verkeerskwaliteit van de ter behandeling aangeboden plannen.

Het VOV let vooral, maar niet uitsluitend, op de volgende aspecten:

1. Verkeersveiligheid
2. Beheerbaarheid
3. Uniformiteit
4. Handhaafbaarheid
5. Verkeersdoorstroming/bereikbaarheid

Alle voorlopige ontwerpen (VO’s) en definitief ontwerpen (DO’s) voor de buitenruimte moeten worden voorgelegd aan het VOV. Ook dienen voorstellen tot wijziging van richtlijnen in het voorliggende HOR voorgelegd te worden. Het VOV vergadert in beginsel eenmaal per twee weken. In het reglement VOV 2019 is de werkwijze van het VOV vastgelegd en staat beschreven hoe plannen kunnen worden ingediend.

Voor vragen of nadere informatie kunt u contact opnemen met de VOV via vov@denhaag.nl

Beheerderstoets Dienst Stadsbeheer

De dienst Stadsbeheer (DSB) is het organisatieonderdeel dat verantwoordelijk is voor de (langjarige) staat van verschillende assets in de openbare ruimte van de gehele stad. Vanuit deze rol zien de beheerders van Stadsbeheer toe op goede dimensionering, ligging en functioneren van objecten in de openbare ruimte. Ook zaken als materiaalgebruik, aanlegwijze en inpassing vallen onder hun verantwoordelijkheid. Deze beheerders moeten zo vroeg mogelijk in een project worden betrokken. Bij voorkeur al in de initiatieffase, maar minimaal vanaf de beoordeling van het schetsontwerp en verdere ontwerpen. De beheerders zien toe op correcte aanleg en op de juiste wijze van overdracht van de objecten.

Beheerderstoets Dienst Publiekszaken

De dienst Publiekszaken (DPZ) is het organisatieonderdeel dat de openbare ruimte van de gemeente Den Haag uiteindelijk concreet zorgt voor het dagelijks beheer en onderhoud. Vanuit deze rol zien ook de beheerders van DPZ toe op de kwaliteit van de openbare ruimte. De beheerders van DPZ toetsen vooral vanuit de lokale omstandigheden op het gemak waarmee het onderhoud kan plaatsvinden en zij zien toe op het op een juiste manier overdragen van nieuwe of vernieuwde openbare ruimte. De beheerders van DPZ organiseren voor elk van de acht Haagse stadsdelen aparte beheerderstoetsen. Zij toetsen vooral op de planuitwerkingen vanaf de fase van het voorlopig ontwerp (VO) tot en met de bestekken (BS).

Diensten- en bedrijvenprocedure

Naast bovengenoemde gemeentelijke adviesorganen en beheertoetsen zijn er diverse nietgemeentelijke partijen die geraadpleegd moeten worden bij de ontwikkeling van de Haagse openbare ruimte. In de ‘diensten- en bedrijvenprocedure’ van de gemeente Den Haag is een overzicht opgenomen van de partijen die – afhankelijke van het type project en de onderhavige planfase – moeten worden geraadpleegd.

1. Netbeheerders van kabels en leidingen in de openbare ruimte
2. Het bevoegd gezag wet Bodembescherming (Omgevingsdienst Haaglanden ODH)
3. Kadaster – KLIC
4. Bouwbedrijven en projectontwikkelaars die werkzaamheden uitvoeren, die van invloed zijn op bestaande, of nog te ontwikkelen openbare ruimte
5. Hulpdiensten (politie, brandweer en GGD of ambulancediensten)
6. Openbaar vervoerbedrijven
7. Belanghebbenden (zoals bewoners en ondernemers)

Stuurgroep Openbare Ruimte (StOR)

Ontwerpen blijft altijd maatwerk. Indien zich situaties voordoen waarbij gegronde redenen zijn om van de richtlijnen af te wijken, dienen deze te worden voorgelegd aan de Stuurgroep Openbare Ruimte (StOR). De StOR maakt de afweging tussen de inrichting, het gebruik en beheer en neemt in dat geval een beslissing. Bij ingrijpende zaken wordt deze keuze voorgelegd aan het college van Burgemeester en Wethouders (B&W).

In de 'Procesbeschrijving hoe te handelen bij een negatief advies van VOV en/of ACOR' is de werkwijze van de StOR vastgelegd en staat beschreven wat te doen bij opschaling als een negatief advies is gegeven op het ontwerp.